Βέροια: Ενδιαφέρουσα η ομιλία για την «Πέλλα, την μεγίστη των εν Μακεδονία πόλεων» (φωτογραφίες)

Διάλεξη πραγματοποίησε ο ομ. Καθηγητής της Κλασικής Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Ιωάννης Ακαμάτης με θέμα «Πέλλα. Η μεγίστη των εν Μακεδονία πόλεων» το απόγευμα της Τετάρτης 12 Δεκεμβρίου.

Την εκδήλωση διοργάνωσαν οι Φίλοι του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας και η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας και πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της Βιβλιοθήκης.

Την εκδήλωση χαιρέτησε η ταμίας του Δ.Σ. των Φίλων του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας Ζώγια Καρακώστα, η οποία αναφέρθηκε στο βιογραφικό του ομιλητή και στο θέμα που θα ακολουθούσε.

«Η Πέλλα μια μικρή πόλη στις ακτές του Θερμαϊκού κόλπου έγινε πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους, στο τέλος του 5ου αιώνα πΧ και εξελίχθηκε στο σημαντικότερο πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο όλης της Ελλάδας.

Η στρατηγική της θέση ήταν καθοριστική για τη μεταφορά της έδρας του Μακεδονικού βασιλείου από τις Αιγές και έγινε πιθανότατα από τον βασιλιά Αρχέλαο, κυρίως για πολιτικούς και οικονομικούς λόγους.

Διέθετε εύφορα εδάφη, ήταν κοντά στα νέα εδάφη που είχαν προσαρτηθεί στο Μακεδονικό βασίλειο και το σημαντικότερο είχε λιμάνι, γεγονός που εξυπηρετούσε τόσο την ανάπτυξη του εμπορίου όσοι και την επεκτατική πολιτική των Μακεδόνων βασιλέων.

Στους αιώνες που ακολούθησαν, οι προσχώσεις των ποταμών Λουδία, Αλιάκμονα και Αξιού καθώς και η αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών, αναδιαμόρφωσαν την περιοχή, και σήμερα η αρχαία πόλη απέχει 23 χιλ. από τις ακτές του Θερμαϊκού.

Όπως μαρτυρείται από άλλους συγγραφείς, ο Αρχέλαος έδωσε μεγάλη έμφαση στη διοικητική και στρατιωτική οργάνωσή της, ενώ πολλοί επιφανείς ποιητές και καλλιτέχνες όπως ο Ευριπίδης, ο Αγάθων, ο Χοιρίλος, και ο γνωστός ζωγράφος Ζεύξις, ήλθαν από τη νότια Ελλάδα, συμβάλλοντας στην πολιτιστική της ανάπτυξη.

Η πόλη επεκτάθηκε στα χρόνια του Φιλίππου Β' και του Κασσάνδρου, ενώ εδώ γεννήθηκε και ο Αλέξανδρος ο Μέγας.

Στο τέλος της κλασικής εποχής, η Πέλλα ήταν πλέον μία μεγαλούπολη, με μεγάλους κεντρικούς δρόμους και κάθετες οδούς. Ο Ξενοφώντας την αναφέρει ως «η μεγίστη των εν Μακεδονία πόλεων» και ήταν πρωτεύουσα της Μακεδονίας μέχρι την κατάκτησή της από τους Ρωμαίους (168 πΧ).

Το μέχρι σήμερα ανασκαφικό έργο στην περιοχή έχει ανακαλύψει και αναδείξει ένα ανακτορικό συγκρότημα 70 στρεμ. περίπου, μια εντυπωσιακή αγορά, που ήταν το κέντρο της οικονομικής και πολιτικής δραστηριότητας στη Μακεδονία και στην οποία κατέληγε η κεντρική οδός που ξεκινούσε από το λιμάνι.

Η ρυμοτομία της αρχαίας Πέλλας μοιάζει βγαλμένη από το μέλλον: ένα οργανωμένο πολεοδομικό σύστημα με δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης, εντυπωσιακές μικρές και μεγάλες οικίες με υψηλής τέχνης ψηφιδωτά και πάρα πολλά ευρήματα που φανερώνουν τον πλούτο και την ευημερία της πόλης, και στεγάζονται στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας, που λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο του 2009».

Ο κος Ακαμάτης, από το 1980 έχει την ευθύνη της διεξαγωγής της ανασκαφικής έρευνας στην Αγορά της Πέλλας και από το 1996 είναι Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Ανασκαφής της Αγοράς της Πέλλας».

Σε αυτό το σημείο τον λόγο πήρε ο κος Ακαμάτης, ως ο πλέον αρμόδιος για το θέμα, ο οποίος μίλησε για τα παλιά και νέα ευρήματα που βρέθηκαν στις ανασκαφές. Αναφέρθηκε στην γλώσσα των αρχαίων Μακεδόνων, τα ήθη κι έθιμα, την εμπορική και καλλιτεχνική ζωή των κατοίκων της πόλης, τις δραστηριότητες της πόλης κ.α. Έκανε αναφορά για την πρωτεύουσα της Μακεδονίας την Πέλλα, την πόλη στην οποία ανδρώθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος, όπου από εκεί οδήγησε τα στρατεύματά του στην Αίγυπτο και στα πέρατα του κόσμου.

«Η Μακεδονία γνώρισε τα έργα πολλών καλλιτεχνών (των Γραμμάτων και των Τεχνών), υπηρέτησαν, εργάστηκαν κολοσσοί του πνεύματος, κορυφαίοι ζωγράφοι, γλύπτες, μουσικοί, πολιτικοί κ.α….

Τα ευρήματα μας εκπλήσσουν συνεχώς… Η πόλη αποτέλεσε σπουδαίο κέντρο στην ελληνιστική εποχή. Η ανασκαφές έφεραν στο φως ένα αγροτικό ιερό και δύο αστικά ιερά και πολλά ευρήματα», είπε.

Ο κος Ακαμάτης επικεντρώθηκε στην Αγορά της Πέλλας, πως ήταν δομημένη, από ποια κατασκευαστικά υλικά δημιουργήθηκε και πως ερμηνεύθηκε η χρήση αυτού του συγκροτήματος (κεραμικά εργαστήρια, αρωματοπωλεία, καταστήματα πώλησης λύχνων, κεραμικών και εισαγόμενων προϊόντων»…

Παράλληλα με την ομιλία ο ομιλητής παρουσίασε φωτογραφίες από την ανασκαφική περιοχή και τα ευρήματα.

Στο τέλος ακολούθησε συζήτηση με το κοινό.

Ο κ. Ι.Μ. Ακαμάτης είναι αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές του επί τετραετία στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης , ΗΠΑ και πήρε με βαθμό άριστα το διδακτορικό του δίπλωμα από το τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Το 1981 εκλέχθηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. και σήμερα είναι ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Tμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Α.Π.Θ. Έχει λάβει μέρος στις αρχαιολογικές ανασκαφές στο Ιερό των Μεγάλων Θεών στη Σαμοθράκη (με το Πανεπιστήμιο της Ν. Υόρκης), στην Ιερισσό Χαλκιδικής, στις Κάτω Κλεινές Φλώρινας, στην ελληνιστική πόλη της Φλώρινας.
Από το 1980 έχει την ευθύνη της διεξαγωγής της ανασκαφικής έρευνας στην Αγορά της Πέλλας και από το 1996 είναι Διευθυντής της Πανεπιστημιακής Ανασκαφής της Αγοράς της Πέλλας.

Ενδεικτικές δημοσιεύσεις : «Πέλλα. Πρωτεύουσα των Αρχαίων Μακεδόνων. Τριάντα χρόνια ανασκαφής 1957-1987.» Θεσ/νίκη 1987, «Ελληνικός Πολιτισμός. Μακεδονία το Βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου» Αθήνα 1993, «Μακεδονία. Από τον Φίλιππο Β΄ ως τη ρωμαϊκή κατάκτηση», «Πανεπιστημιακή ανασκαφή Αγοράς Πέλλας 2005» Θεσ/νίκη 2007, «Το Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας» (σε συνεργασία) Αθήνα 2011.