Τοποθέτηση λίθων μνήμης για 6 εβραιόπουλα ζητά η Ομάδα Πρωτοβουλίας Βέροιας (φωτογραφίες)

Την πρώτη της εκδήλωση διοργάνωσε η Ομάδα Πρωτοβουλίας για την τοποθέτηση Λίθων Μνήμης, την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, στο Foyer της Αντωνιάδειου Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών Βέροιας.

Σκοπός της συνάντησης ήταν οι συζήτηση και συγκέντρωση υπογραφών (για να κατατεθεί ως θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο Βέροιας), για την τοποθέτηση κύβων μνήμης για τους Βεροιώτες Εβραίους που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.

Την εκδήλωση χαιρέτησε και παρουσίασε ο δικηγόρος Γιώργος Λιόλιος, λέγοντας «το ιστορικό πλαίσιο είναι λίγο πολύ γνωστό στους περισσότερους. Στην πόλη της Βέροιας ζούσαν 600 ψυχές Εβραίων, από τους οποίους οι 460 χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Ήρθαμε εδώ για το αυτονόητο. Αυτό που είναι για κάθε άνθρωπο στον πλανήτη. Να έχει δικαίωμα σε μία ταφή. Στην Βέροια δεν υπάρχει μνημείο Ολοκαυτώματος, αλλά μπορεί να αντικατασταθεί με ένα άλλο μνημείο, που είναι πολύ πιο σημαντικό… Η Ομάδα προτείνει την υλοποίηση στην Βέροια, όπως συμβαίνει στην Θεσσαλονίκη η υλοποίηση μιας ιδέας που εξέφρασε ένας Γερμανός καλλιτέχνης, που ξεκίνησε από το Αμβούργο στις αρχές τις δεκαετίας του ’90 κι έχει εφαρμοστεί σε περισσότερες από 22 χώρες. 55.000 λίθοι έχουν τοποθετηθεί έως τώρα. Η ιδέα είναι ως εξής: να τοποθετηθούν Λίθοι Μνήμης σε διάφορα σημεία της πόλης οι οποίες θα μνημονεύουν τα παιδιά που χάθηκαν. Ύστερα από αυστηρή τεκμηρίωση επιλέχθηκαν έξι ονόματα. Αφορούν πέντε μαθητές τους γυμνασίου και μία μαθήτρια του δημοτικού. Οι 5 λίθοι προτείνεται να στηθούν έξω από το Δημαρχείο της Βέροιας, όπου ήταν το γυμνάσιο της πόλης, ενώ ο ένας λίθος θα τοποθετηθεί μπροστά από την υποδομή όπου βρισκόταν το εβραϊκό σχολείο, στην οδό 10ης Μεραρχίας».

Στη συνέχεια ο κ Λιόλιος παρουσίασε έναν λίθο στις πραγματικές του διαστάσεις. «Είναι ένας λίθος 10 επί 10 εκατοστών, όπου στην ορειχάλκινη επιφάνειά του αναφέρεται το όνομα του θύματος, η ηλικία του, πότε και που εξοντώθηκε. Ανάλογα με την περίπτωση αναφέρεται εάν ο λίθος τοποθετηθεί μπροστά από το σπίτι όπου διέμενε το θύμα, μπροστά από το κατάστημα όπου εργαζόταν ή από το σχολείο όπου φοιτούσε. Οι λίθοι αυτοί προτείνεται να τοποθετηθούν μπροστά από τα δύο αυτά σχολεία. Σκοπός είναι να συγκεντρωθούν υπογραφές των πολιτών της Βέροιας, δεν επιβάλλεται αλλά υπαγορεύεται από την ανάγκη, από την ευαισθητοποίηση του κόσμου επιτέλους να δοθεί μία συμβολική ταφή σε όλους αυτούς. Το κείμενο θα διαβιβαστεί στο δημοτικό συμβούλιο που είναι το πλέον αρμόδιο για να δώσει την άδεια και να τοποθετηθούν αυτοί οι πρώτοι 6 λίθοι σε δημόσιους χώρους της πόλης» είπε κλείνοντας.

Οι παρευρισκόμενοι παρακολούθησαν ένα ολιγόλεπτο βίντεο, που παρουσιάζει την δουλειά που κάνει ο καλλιτέχνης, μεταφέροντας πολύ σημαντικά μηνύματα.

Το έντυπο που διανεμήθηκε αναφέρει τα εξής:

"Λίθοι Μνήμης και όχι Λήθη"

Το 1943 στη Βέροια ζούσαν περίπου 600 Εβραίοι. Από αυτούς η συντριπτική πλειονότητα εξοντώθηκε στα κρεματόρια του Άουσβιτς. Συνολικά, εξοντώθηκαν 460 Εβραίοι της πόλης. Κανείς δεν γύρισε ποτέ από το Άουσβιτς.

Οι 460 νεκροί δεν είχαν αυτονόητο δικαίωμα σε μια ταφή, παρά μόνον σε μια καμινάδα που διασκόρπιζε την στάχτη τους. Οι νεκροί της Βέροιας είναι νεκροί όλων μας και τους πρέπει ένας τάφος, όπως θεωρούμε αυτονόητο για οποιονδήποτε νεκρό. Ένας έστω υποτυπώδης τάφος, φτιαγμένος από λέξεις. Γράφοντας σήμερα πάνω σε έναν μικρό μπρούντζινο λίθο το επώνυμο, το όνομα, τις ημερομηνίες και τους τόπους γέννησης, ζωής και θανάτου, «προσφέρουμε μία ανθρώπινη ταφή στους εξαφανισμένους και η πράξη αυτή εξανθρωπίζει εμάς τους ζωντανούς».

Η Βέροια που συζητάει, δίχως προκαταλήψεις, για την πόλη της και θέλει να θυμάται τους νεκρούς της ως αναπόσπαστο κομμάτι της, ζητάει την ουσιαστική συμμετοχή των κατοίκων της, ώστε να διεκδικήσουμε όλοι μαζί έναν κύβο μνήμης για τους ανθρώπους που δεν είχαν ποτέ το δικαίωμα σε έναν τάφο.

Την ανάγκη αυτής της ιδιότυπης «ταφής» εξέφρασε ο Γερμανός καλλιτέχνης GunterDemnig, ο οποίος επινόησε τους Λίθους Μνήμης και οι οποίοι είναι τσιμεντένιοι κύβοι, διαστάσεων 10X10 εκ., που φέρουν μια ορειχάλκινη πλάκα πάνω στην οποία είναι γραμμένο το όνομα, η ημερομηνία γέννησης, η ημερομηνία και ο τόπος θανάτου ανθρώπων που εξοντώθηκαν από τους Ναζί, και οι οποίοι τοποθετούνται σε δημόσιους χώρους - σε σημεία που είχαν την τελευταία τους κατοικία, εργάζονταν ή φοιτούσαν πριν συλληφθούν και εξοντωθούν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Σε μια εποχή που επικαιροποιείται με κάθε ευκαιρία ο αντισημιτικός λόγος και αναβιώνει η ρητορική αλλά και η πρακτική του μίσους και του ρατσισμού, οι διακριτικοί αυτοί «λίθοι μνήμης», σαν πρόκες στους δρόμους της πόλης, στις οποίες σκοντάφτεις με το βήμα ή το βλέμμα σου, συνιστούν «ανάχωμα στην ανωνυμία του θανάτου».

Στη Βέροια διεκδικούμε, με την υποστήριξη του παραρτήματος του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στην Ελλάδα, την τοποθέτηση λίθων μνήμης για τα παιδιά που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Η πρόταση της Πρωτοβουλίας αφορά την τοποθέτηση έξι λίθων μνήμης: πέντε λίθους για πέντε Εβραίους μαθητές του Γυμνασίου της πόλης στην είσοδο του άλλοτε Γυμνασίου και σημερινού Δημαρχείου της πόλης, και έναν για μία Εβραία μαθήτρια του εβραϊκού δημοτικού σχολείου της πόλης, το οποίο βρισκόταν στην θέση πολυκατοικίας στην οδό 10ης Μεραρχίας, αρ. 6.

Διεκδικούμε μία «ταφή»-έναν λίθο μνήμης για τους:

1. Πίντο Ισαάκ του Μπαρούχ και της Μπέλλας, ο οποίος το 1943 ήταν 15 χρόνων. Φοιτούσε στην 5η τάξη του Γυμνασίου της Βέροιας. Εκτοπίστηκε το Μάιο του 1943 στο Άουσβιτς όπου εξοντώθηκε.

2. Πίντο Μωϋσής του Μπαρούχ και της Μπέλλας, ο οποίος το 1943 ήταν 14 χρόνων. Φοιτούσε στην 3η τάξη Γυμνασίου τή"ς Βέροιας. Εκτοπίστηκε το Μάιο του 1943 στο Άουσβιτς όπου εξοντώθηκε.

3. Δανιέλ Ασέρ του Ιακώβ και της Φλώρας, ο οποίος το 1943 ήταν 12 χρόνων. Φοιτούσε στην 1η τάξη του Γυμνασίου της Βέροιας. Εκτοπίστηκε το Μάιο του 1943 στο Άουσβιτς όπου εξοντώθηκε.

4. Αζαριά Μισέλ του Ασσέρ και της Ρασέλ, ο οποίος το 1943 ήταν 14 χρόνων. Φοιτούσε στην 4η τάξη του Γυμνασίου της Βέροιας. Εκτοπίστηκε το Μάιο του 1943 στο Άουσβιτς όπου εξοντώθηκε.

5. Αζαριά Λώρα του Ασσέρ και της Ρασέλ, η οποία το 1943 ήταν 10 χρόνων. Φοιτούσε στο εβραϊκό δημοτικό σχολείο της Βέροιας. Εκτοπίστηκε το Μάιο του 1943 στο Άουσβιτς όπου εξοντώθηκε.

6. Μπενρουμπή Ρασέλ του Ασσέρ και της Ρέινα. η οποία το 1943 ήταν 12 χρόνων. Φοιτούσε στην 1η τάξη του Γυμνασίου της Βέροιας. Εκτελέστηκε στη Βέροια στις 13.01.1944.