Το βιβλίο της Γαρυφαλλιάς Κατσαβουνίδου “Παιδί, πόλη και σχεδιασμός” παρουσιάστηκε στην Βέροια

Δευτέρα, 12 Φεβρουαρίου 2024 21:26
Γράφτηκε από τον/την Μαρία Τριγώνη

Το βιβλίο της συντοπίτισσας μας, της Βεροιώτισας Γαρυφαλλιάς Κατσαβουνίδου, παρουσιάστηκε την Δευτέρα στην κατάμεστη αίθουσα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας.

Το βιβλίο με τίτλο “Παιδί, πόλη και σχεδιασμός”, που κυκλοφορεί από τις Κριτική, ξεκίνησε το ταξίδι του με πρώτη παρουσίαση στην πόλη μας.

Την εκδήλωση διοργάνωσαν οι Εκδόσεις Κριτική, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας, ο Σύλλογος Κοινωνικής Πρωτοβουλίας Βέροιας “Πρωτοβουλία για το Παιδί”, το βιβλιοπωλείο “Ηλιοτρόπιο”, με την υποστήριξη της Ένωσης Συλλόγων Γονέων & Κηδεμόνων Δήμου Βέροιας.

Την εκδήλωση συντόνισε η υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Βέροιας, Ασπασία Τασιοπούλου.

Χαιρετισμό απηύθυνε ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας Αθανάσιος Αλατζόγλου, ο πρόεδρος της «Πρωτοβουλίας για το Παιδί» Νίκος Καρατόλιος και η πρόεδρος της Ένωσης Συλλόγων Γονέων & Κηδεμόνων Σοφία Καλτσίδου.

Ο Σύμβουλος Βιβλιοθηκών Γιάννης Τροχόπουλος μίλησε για το βιβλίο ως αναγνώστης. «…Το βιβλίο δίνει τη δυνατότητα στον αναγνώστη να αλληλεπιδράσει με το κείμενο… Το βιβλίο αποτελείται από εννιά κεφάλαια, με ένα ακόμη κεφάλαιο αποτελούμενο από χαρακτήρες (60) από διάφορες επιστήμες που συνδέονται με το θέμα του βιβλίου, παιδί – πόλη – παιχνίδι… Μπορείς να ξεκινήσεις να διαβάζεις από όποιο κεφάλαιο θέλεις. Έχουν αυτονομία… Το θέμα έχει ενδιαφέρον, γιατί παρά την πρόοδο και την ανάπτυξη που υπάρχει τα τελευταία χρόνια, θα διαπιστώσουμε πόσο παραμελημένο είναι το θέμα σε σχέση με την ανάπτυξη που έχει επιτευχθεί και κυρίως το μέγεθος του προβλήματος γιγαντώνεται από ένα μεγάλο χάσμα που υπάρχει, ανάμεσα στην θεωρητική προσέγγιση του θέματος και τον αστικό σχεδιασμό (πως την παίρνει η κυβέρνηση και αλλάζει τον σχεδιασμό της πόλης ώστε να γίνει φιλική προς τα παιδιά)… Η έκδοση είναι άρτια, με φωτογραφίες μέσα και ευανάγνωστα κείμενα, με μεγάλη βιβλιογραφία, ελληνική και ξένη… Το βιβλίο μας δίνει δύο σημαντικά συμπεράσματα για την υιοθέτηση στρατηγικής: α) το περιβάλλον όπου μεγαλώνουν τα παιδιά καθορίζει τι ενήλικες θα γίνουν, β) χρειαζόμαστε επειγόντως αλλαγή παραδείγματος στον τρόπο που σχεδιάζουμε τις πόλεις και τις γειτονιές και δεν υπάρχει καλύτερη αρχή για να γίνει μια βιώσιμη πόλη και πιο ανθρώπινη για τα παιδιά…», είπε μεταξύ άλλων, ενώ στη συνέχεια αναφέρθηκε αναλυτικά στα κεφάλαια του βιβλίου.

Έπειτα, η Αρχιτέκτων - Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας Λένα Δημητριάδου, μίλησε για τη γνωριμία της με τη συγγραφέα, τη συνεργασία τους και το βιβλίο. «…Αυτό το βιβλίο αφηγείται την βιογραφία του Spielraum, το οποίο εμπεριέχει την έννοια του παιχνιδιού και βέβαια το παιχνίδι που συνδέεται με την χαρά… Το θέμα του βιβλίου γεννήθηκε από έρευνα που διεξήγαγε η Φυλλιώ, ενηλικιώθηκε μετά από πολλές αναζητήσεις σε θεωρητικά και φιλοσοφικά μονοπάτια, με την ολοκλήρωση της διδακτορικής διατριβής, που έθεσε το παιδί και την πόλη μέσα από μία νέα σχέση με το παιχνίδι και ωρίμασε με την έκδοση αυτού του βιβλίου. Το βιβλίο βασίζεται στην διδακτορική διατριβή κι εμπλουτίστηκε με πολλές σύγχρονες εφαρμογές και παραδείγματα, που μπορούν να μας βοηθήσουν και καθοδηγήσουν για να σχεδιάσουμε πόλεις πιο φιλικές προς τα παιδιά…»

Ακολούθησε η ομιλία της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Αστικού & Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας & Ανάπτυξης, ΑΠΘ και συγγραφέως του βιβλίου, Γαρυφαλλιάς Κατσαβουνίδου.

«Σπούδασα αρχιτεκτονική και αστικό σχεδιασμό αλλά όταν ήρθε η ώρα να ξεκινήσω διδακτορική έρευνα διαπίστωσα πόσο λίγο έχει ασχοληθεί τελικά η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία με το θέμα των παιδιών, δηλαδή ενώ υπάρχουνε πάρα πολλοί άνθρωποι από την παιδαγωγική και την ψυχολογία του παιδιού που λένε για τη σημασία που έχει το περιβάλλον για το παιδί από τη μεριά της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας ελάχιστα πράγματα είχα διδαχτεί, είχα βρει εκεί έξω, οπότε ξεκίνησα διδακτορική έρευνα για αυτό το θέμα. Έκανα έρευνα πεδίο, εδώ στη Βέροια για αυτό και από εδώ ξεκινάει η παρουσίαση. Έγινε το 2010-2011 και με την ακαδημαϊκή χρονιά τα παιδιά ήτανε πέμπτης και έκτης δημοτικού. Τους έδωσα φωτογραφικές μηχανές, δεν υπήρχαν κινητά, και τους ζήτησα για δέκα μέρες να φωτογραφίσουν μέσα στην πόλη τα μέρη που πηγαίνουνε για το παιχνίδι, τα μέρη που τους αρέσουνε, ό,τι είδους παρατηρήσεις έχουν να κάνουν σε σχέση με το χώρο που κινούνται, για το σχολείο, ότι είναι έξω από τους κλειστούς χώρους, δηλαδή μας ενδιαφέρουν οι δρόμοι, τα πάρκα, οι πλατείες. Αυτό είναι το υλικό πάνω στο οποίο έκτισα μετά την διδακτορική διατριβή που έχει ένα θεωρητικό εννοείται κομμάτι κτλ. Αυτή ήταν η αρχή. Στο μεσοδιάστημα, από το 2012 που τελείωσα στην διατριβή, έκανα κι άλλα πράγματα δηλαδή πρώτα απ’ όλα έκανα έρευνα για τις πόλεις που είναι φιλικές για τα παιδιά, τι χαρακτηριστικά έχουνε, πώς είναι διαμορφωμένος ο χώρος… Έχω συγκεντρώσει πάρα πολύ καλά παραδείγματα από όλο τον κόσμο, που βλέπεις πόσο μεγάλη σημασία έχει ο σχεδιασμός για την ευημερία των παιδιών και κατά κατ’ επέκταση όλων μας, γιατί λένε «τα παιδιά είναι σαν τα καναρίνια σε ορυχείο». Αν σωριαστούν οι ενήλικοι έχουνε λόγο να ανησυχούν για τις εαυτούς τους, άρα είναι δείγμα της κοινωνίας τι χώρο προσφέρουμε στα παιδιά, σημαίνει κάτι για όλους μας. Δηλαδή που έχουνε αρχίσει και εξαφανίζονται παιδιά απ την πόλη, είναι συνέχεια μέσα στους εσωτερικούς χώρους, συνέχεια εξαρτημένα από ηλεκτρονικές συσκευές, είναι ένα πραγματικό σήμα κινδύνου για την κοινωνία, άρα μες στο βιβλίο επομένως έχω ένα θεωρητικό κομμάτι αλλά από τη μέση και μετά είναι μόνο για την πρακτική, δηλαδή πώς μπορεί η αρχιτεκτονική και η πολεοδομία σε συνεργασία με τους φορείς να φτιάξει πράγματα στην πόλη που τα οποία θα καλυτερεύσουν τη ζωή των παιδιών, θα βγάλουν τα παιδιά από τα σπίτια, θα τους δώσουν χώρο να κινηθούν, να παίξουν. Και δείχνει παραδείγματα πως μπορεί να γίνει αυτό… Εάν υπάρχει η πρόθεση από τον δήμο να αλλάξει τον σχεδιασμό της πόλης, υπάρχουν μελετητές που κάνουν αντίστοιχες μελέτες. Σε επίπεδο οργάνωσης, με το συμμετοχικό σχεδιασμό, δηλαδή να φωνάξει και τα παιδιά να πούνε τι θέλουνε, πως να διαμορφωθεί ένα πάρκο, ποια είναι τα αγαπημένα τους στοιχεία, μπορείς να κάνεις πάρα πολύ ωραία πράγματα. Έτσι δυναμώσεις και τα παιδιά, να έχουνε γνώμη για το περιβάλλον γιατί αυτό που θέλουμε είναι τα παιδιά να γίνουν ενημερωμένοι και ενεργοί πολίτες, και όσο περισσότερο τα αποδυναμώνουμε και κατά κάποιο τρόπο θέλουμε να τα προστατεύσουμε, στην πραγματικότητα τα αποκλείουμε γιατί δεν ψηφίζουν, ούτε οι έφηβοι ψηφίζουν, αυτά είναι τα πιο αδύναμα μέλη της κοινωνίας, αυτά υφίστανται αυτά που κάνουμε εμείς ως ενήλικες κι έχουμε στήσει γύρω τους… Εάν θέλουμε να αλλάξουμε την κοινωνία μόνο μέσα από τα παιδιά μπορούμε να την αλλάξουμε»…, δήλωσε η Γαρυφαλλιά Κατσαβουνίδου στον "Πληροφοριοδότη".

“Παιδί, πόλη και σχεδιασμός: Το Spielraum” της Γαρυφαλλιάς Κατσαβουνίδου (Πρόλογος: Κυριακή Τσουκαλά, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ)

Πώς ο σχεδιασμός του αστικού χώρου επηρεάζει την καθημερινή ζωή των παιδιών που μεγαλώνουν στην πόλη, και ειδικά στην ελληνική πόλη; Γιατί ο βαθμός ευημερίας των παιδιών είναι ίσως ο πιο καθοριστικός δείκτης βιωσιμότητας και ανθεκτικότητας μιας πόλης; Ποιες καλές πρακτικές υιοθετούν οι πόλεις που είναι φιλικές για τα παιδιά και πώς μπορούμε να διδαχθούμε από αυτές;

Αυτά είναι τα κύρια ερωτήματα στα οποία απαντά το βιβλίο, που πραγματεύεται τη σχέση της παιδικής ηλικίας με τον αστικό χώρο, ιστορικά και στο σήμερα. Με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και ευσύνοπτη παρουσίαση της ύλης, το βιβλίο απευθύνεται τόσο σε φοιτητές και ερευνητές όσο και σε κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται να εμβαθύνει στο θέμα, με στόχο να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τους ειδικούς αλλά και για το ευρύ κοινό.

❝[Το βιβλίο] εμπλουτίζει ένα πεδίο, επιστημονικό και κοινωνικό, δυστυχώς παραμελημένο στον τόπο μας. Η ενδελεχής αυτή πολυετής έρευνα για τη σχέση παιδιού, παιχνιδιού και πόλης μάς παραδίδεται εν είδει διαδραστικού παιχνιδιού. Μετασχηματίζει στο κείμενο –όχι μόνο στο περιεχόμενο αλλά και στη μορφή του– την κύρια προσέγγιση για τη σχέση του παιδιού με την πόλη: ελευθερία δράσης και κίνησης, ανάπτυξη πρωτοβουλιών, συμμετοχή στο αστικό γίγνεσθαι.❞

View this gallery on Flickr

View the embedded image gallery online at:
https://www.pliroforiodotis.gr/index.php/news/culture-menu/book-menu/94569-to-vivlio-tis-garyfallias-katsavounidou-paidi-poli-kai-sxediasmos-parousiastike-stin-veroia#sigProId315e80297d