Η μητρότητα μέσα από τα μάτια μιας μαμάς Ρομά: ένα ταξίδι ανάμεσα στην παράδοση, την πρόκληση και την ελπίδα

Το Κέντρο Κοινότητας με Παράρτημα Ρομά, με αφορμή τον εορτασμό για τη γιορτή της μητέρας και θέλοντας να τιμήσει τις μητέρες Ρομά, ήρθε σε επαφή με μία ωφελούμενη που επισκέπτεται πολύ συχνά την Υπηρεσία του Δήμου Βέροιας για θέματα που αφορούν κυρίως εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών αλλά και δικές της.

Μοιράστηκε μαζί μας σκέψεις, προβληματισμούς και ελπίδες για τη μητρότητα. Μέσα από τη συνέντευξη της διαφαίνεται ότι η μητρότητα για τις γυναίκες αυτού του πληθυσμού είναι ένα ταξίδι που ξεκινάει από πολύ νωρίς, ένα ταξίδι γεμάτο ήθη, έθιμα και παραδόσεις αλλά και πολλές δυσκολίες και περιορισμούς.

Ακολουθεί η συνέντευξη:

«Μπάχταλο ντές τουκέ, μίρε ντάι» (=Χρόνια πολλά μαμά μου)

Μία μαμά Ρομά μας μιλάει για τη μητρότητα

Την συνάντησα μια μέρα στην υπηρεσία που ήρθε για να ενημερωθεί για την εγγραφή του παιδιού της στο σχολείο. Της έδωσα πληροφορίες και τη συμβούλεψα να φροντίσει όσο μπορεί για την εκπαίδευση των δύο μικρότερων παιδιών της που φοιτούν στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Μου απάντησε αφοπλιστικά: «Χωρίς σχολείο τι άλλο μας μένει;» «Δεν θέλω τα κορίτσια μου να πάθουν αυτά που έπαθα εγώ.. Ήθελα να τελειώσω το σχολείο, να μάθω γράμματα, να έχω μια καλύτερη τύχη..»

 Μου έκανε εντύπωση από τη μία ο δυναμισμός της κι από την άλλη η ταπεινότητα και η ευαλωτότητα που έκρυβε. Δυο κόσμοι που συνυπήρχαν- όπως συμβαίνει πολύ συχνά με τους ανθρώπους που ανήκουν σε μειονότητες ή ευάλωτες κοινωνικά ομάδες. Με αφορμή τη γιορτή της μητέρας, τη ρώτησα αν ήθελε να μοιραστεί κάποιες σκέψεις της και κάποια στοιχεία της φυλής της για τη μητρότητα και ήταν θετική.

«Τι να σου πω για τη μητρότητα, μου είπε, η μητρότητα έρχεται και μας βρίσκει, δεν την έχουμε σκεφτεί καν τις περισσότερες φορές...».

«Από τη στιγμή που ένα κορίτσι έχει έμμηνο ρύση είναι έτοιμη και ικανή να γίνει μητέρα σύμφωνα με τη φυλή μας. Παλιότερα τα πράγματα νομίζω ήταν και πιο βίαια και απότομα, σε ζητούσαν και μόλις γινόσουν 13, το πολύ 14 ερχόταν και σε έπαιρναν για νύφη. Δεν μπορούσες να πεις όχι.. Σε σταματούσαν απ΄ το σχολείο και ξεκινούσες.. «το άλλο σχολείο..» Αν δεν δεχόσουν , σε έκλεβαν... Είμαστε καταδικασμένες σε ένα μεγάλο βαθμό. Αν η οικογένεια σου έχει αυτές τις αντιλήψεις, δεν πρόκειται να γλιτώσεις..».

«Πρώτη φορά έγινα μαμά στα 14 μου.. Ένα παιδί που έπρεπε να μεγαλώσει ένα παιδί.. Το σώμα σου δεν είναι έτοιμο να φιλοξενήσει και να αναθρέψει ακόμη.. Δεν έχεις καταλάβει τι σου συμβαίνει, δεν το έχεις επιλέξει καν. .Από πάνω σου, πέφτουν οι μεγαλύτερες σε ηλικία γυναίκες της οικογένειας- οι γιαγιάδες ..Η μαμά της λεχώνας είναι που θα πάρει πρώτη το μωρό αγκαλιά και θα του ψιθυρίσει λέξεις στη γλώσσα μας. Είναι το πρώτο καλωσόρισμα στη γλώσσα των Ρομά. Του ψιθυρίζει ευχές ή τραγουδά ένα παραδοσιακό νανούρισμα στα ρομανί. Θεωρείται ευλογία σοφία και αγάπη. Ανάβουν και κερί ή θυμίαμα για «καλό ποδαρικό» και προστασία από το «κακό το μάτι».

«Είμαι 42 χρονών Κατερίνα, κι έχω κάνει ήδη 8 παιδιά και νιώθω κουρασμένη και καταβεβλημένη και προδομένη από πολλά αλλά τα παιδιά μου με κάνουν να θέλω να σηκώνομαι κάθε πρωί και να λέω θα την παλέψουμε κι αυτή τη μέρα.. Τα παιδιά είναι η ευκαιρία που σου δίνει η ζωή να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Αν θέλεις την παίρνεις και ξεκινάς την σκληρή δουλειά με το μέσα και το έξω σου».

Με τη Μαρία έχουμε πολύ συχνή επικοινωνία στην Υπηρεσία καθώς θα δώσει εξετάσεις απόκτησης απολυτηρίου Δημοτικού και θα συνεχίσει από Σεπτέμβριο στο Εσπερινό Γυμνάσιο της πόλης. Προετοιμάζεται καθημερινά, θέλει να μάθει και να αλλάξει όσα μπορεί να αλλάξει γιατί για κάποια άλλα «έτσι το έχουμε εμείς» θα μου πει..

Χρόνια πολλά σε όλες τις μαμάδες αυτού του κόσμου!