Ο αγροτουρισμός και η αναπτυξιακή του προοπτική

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Με αφορμή τις αποσπασματικές  αναφορές στην  Παγκόσμια Ημέρα Τουρισμού,  που ορίστηκε να τιμάται στις 27 Σεπτεμβρίου κάθε χρόνου, επανέρχονται στην δημόσια αναφορά οι δυνατότητες  των διαφόρων μορφών τουρισμού που μπορούν να αναπτυχθούν στον τόπο, για να ενισχύσουν την οικονομία, να εξασφαλίσουν θέσεις εργασίας και να ενδυναμώσουν την ανάπτυξη.

Μεταξύ αυτών  επισημαίνεται ο Αγροτουρισμός ως κίνητρο για την ανάπτυξη της περιφέρειας και ιδιαίτερα της υπαίθρου.

Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι με την γενικότερη αναταραχή που επικρατεί διεθνώς, σε συνδυασμό με την σοβούσα οικονομική κρίση,  υποβαθμίζεται σημαντικά η  κάποτε ακμάζουσα οικονομία της περιφέρειας.  

Χαρακτηριστικές δε ενδείξεις της οικονομικής υποβάθμισης του τόπου, αποτελούν η διόγκωση της ανεργίας, η υπονόμευση της πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγικής δραστηριότητας και  η ματαίωση κάθε σοβαρής επιχειρηματικής προσπάθειας εκ μέρους του τοπικού μικρομεσαίου ανθρώπινου δυναμικού.

Αυτή η δυσμενής διαπίστωση για την ανάπτυξη της περιφέρειας,  θέτει την αναγκαιότητα ανάδειξης και αξιοποίησης  των παραμελημένων  αναπτυξιακών  δυνατοτήτων  που ο ίδιος ο τόπος απλόχερα παρέχει.

Χαρακτηριστικό κίνητρο περιφερικής  ανάπτυξης  αποτελούν τα μεγάλα  και ποικίλων δυνατοτήτων αγροκτήματα των Αυτοδιοικητικών Οργανισμών,  στους οποίους εντάσσονται.

Αυτή η δυνατότητα  θέτει τον θεσμό της Αυτοδιοίκησης μπροστά στην πρόκληση της συστηματικής αγροτουριστικής ανάπτυξης,  που μέχρι σήμερα αποσπασματικά και ευκαιριακά αξιοποιείται, παρά τα υποστηρικτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι γνωστό για τους γνωρίζοντες την ευρωπαϊκή πραγματικότητα ότι, όταν στην Ελλάδα ανακαλύπτονταν  και αξιοποιούνταν περιστασιακά και μεμονωμένα ο Αγροτουρισμός, στην Ευρώπη τα αγροτικά καταλύματα προσέφεραν ήδη ποιοτικές υπηρεσίες, με ανάλογο βεβαίως οικονομικό όφελος για τους κατοίκους της υπαίθρου.

Στο επίκεντρο του αγροτουρισμού βρίσκονται το φυσικό περιβάλλον και η ανθρώπινη επαφή.

Η αγροτουριστική δε δραστηριότητα, όπως προβλέπεται και εφαρμόζεται, δεν υποκαθιστά τις αγροτικές ενασχολήσεις,  ­ αλλά  τις στηρίζει προσφέροντας ένα επιπλέον εισόδημα.

Η αγροτουριστική δραστηριότητα βασίζεται στη διαμονή σε κατάλληλα διαμορφωμένες κατοικίες παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ή σε σπίτια που διαθέτουν έναν αξιόλογο τοπικό χαρακτήρα.  

Οι επισκέπτες μπορούν να γευτούν παραδοσιακές πίτες, σπιτικές μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού, χειροποίητα ζυμαρικά, ντόπια τυροκομικά, ζεστές τηγανίτες, φρούτα και ολόφρεσκα λαχανικά.

Ακόμη οι επισκέπτες, αν δεν θέλουν να είναι απλοί παρατηρητές, μπορούν να πάρουν μέρος στα πανηγύρια, στις γιορτές και στις αναβιώσεις παλαιών εθίμων που κατά καιρούς διοργανώνονται.

Σε πολλά μέρη λειτουργούν και αγορές με είδη λαϊκής τέχνης, όπως υφαντά, κεντήματα, ξυλόγλυπτα, κεραμικά κτλ.

Έτσι διαφυλάσσεται και αξιοποιείται η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, ενώ δίδεται η δυνατότητα ανάπτυξης πλείστων παράλληλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που αυτονόητα συνεπάγονται νέες θέσεις εργασίας.

Είναι αλήθεια οτι η ελληνική ύπαιθρος πολύ λίγο διαφημίζεται από τους επίσημους φορείς, τους αγροτουριστικούς συνεταιρισμούς και τις ταξιδιωτικές επιχειρήσεις, ενώ προβάλλονται αγροτουριστικά πακέτα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Η ανάπτυξη του αγροτουρισμού ως τριτογενούς παραγωγικής δραστηριότητας, προϋποθέτει τήν αξιοποίηση   αγροτουριστικών προγραμμάτων, τα οποία  πέρα από τη βελτίωση της οικονομικής θέσης των αγροτών, έχουν στόχο και τη βελτίωση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας αγρότισσας.

Ο αγροτουρισμός ενισχύεται μέσω των αναπτυξιακών προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών αλλά και την ενίσχυση των γεωργών.

Είναι αυτονόητο όμως ότι η αγροτουριστική πρόκληση  θέτει προ των συλλογικών ευθυνών, την προστασία του περιβάλλοντος από φυσικές απειλές και την διαφύλαξη του από δραστηριότητες που υπονομεύουν την ίδια του την υπόσταση.

Η απάντηση στην πρόκληση της αγροτουριστικής ανάπτυξης του τόπου,  βρίσκεται στην δυναμική διεκδίκηση των τοπικών κοινωνιών και στην αποτελεσματική αντίσταση που πρέπει να υπάρξει, απέναντι στα οργανωμένα συμφέροντα, τα οποία  υπονομεύουν χάριν του κέρδους το περιβάλλον και που υποστηρίζονται από διαχρονικές κεντρικές πολιτικές.