Τα ΑμεΑ γιατί έχουν Tik Tok;

Περί πολιτικής ορθότητας

Τρία άτομα με αναπηρία απαντούν στην ανάρτηση: «Τα ΑμεΑ γιατί έχουν Tik Tok;»

Γράφει ο Νίκος Αγαθαγγελίδης, συγγραφέας*

Πριν ξεκινήσω να συντάσσω το παρόν άρθρο, είπα στον εαυτό μου: «Μείνε αποστασιοποιημένος». Ομολογώ ότι δυσκολεύτηκα, μιας και το θέμα έχει τις προεκτάσεις στην κοινωνία του σήμερα, της κοινωνίας που ζω και αναγνωρίζω τον εαυτό μου ως μέρος της.

Αφορμή για το εν λόγω κείμενο, στάθηκε το σχόλιο ενός χρήστη στο Tik Tok που αφορούσε τα άτομα με αναπηρία. Για όσους δεν το γνωρίζουν, το Tik Tok πρόκειται για μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να αλληλεπιδρούν μέσω αυτοδημιούργητων βίντεο.

«Τα ΑμεΑ γιατί έχουν Tik Tok;» σχολίασε ο χρήστης, με προφανέστατη έλλειψη ενσυναίσθησης και ευγένειας. Κατά την άποψή του, λοιπόν, είναι περιττό (ή και ανάρμοστο;) για κάποιο άτομο με αναπηρία να ασχολείται με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όταν ζητήθηκαν διευκρινήσεις ως προς το «τι» και –κυρίως– το «γιατί» έγινε αυτό το σχόλιο, ο χρήστης δεν καταδέχθηκε να απαντήσει.

Είναι λυπηρό το ότι τέτοιες απόψεις δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά, αλλά εκφράζουν μια μερίδα πληθυσμού, η οποία θα έβρισκε το συγκεκριμένο σχόλιο λογικό. Αν ρωτάτε εμένα, το μόνο λογικό που μπορώ να δεχθώ είναι ότι όποιος πιστεύει κάτι τέτοιο, απλούστατα δεν έχει ιδέα πού αναφέρεται, ποια είναι τα ΑμεΑ, δηλαδή.

Δε θα προχωρήσω σε περαιτέρω αναλύσεις ως προς τον ορισμό του τι είναι ΑμεΑ, όποιος ενδιαφέρεται ας το ψάξει λίγο. Το να ενημερωθούμε είναι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε, πιστέψτε με. Ξεκαθαρίζω ότι, γράφοντας αυτά, δεν προσπαθώ να το παίξω ο κύριος σηκώνω-το-δάχτυλο-και-καταδικάζω-ανθρώπους. Όχι. Παρόλα αυτά, όταν συναντώ ορισμένες συμπεριφορές που παρεκκλίνουν από την πολιτική ορθότητα, όπως διαμορφώνεται σύμφωνα με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τότε –ναι!– αυτές τις καταδικάζω. Και το ίδιο θα έπρεπε να κάνουμε όλοι!

Μια γρήγορη, αντικειμενική ματιά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία:

1) ΑμεΑ πρόκειται για το 11% του παγκόσμιου πληθυσμού.

2) Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2030, το ποσοστό θα έχει ανέβει στο 17% του παγκόσμιου πληθυσμού.

3) Στη χώρα μας, περίπου 1.000.000 συνάνθρωποί μας, είναι ΑμεΑ.

Ο Νικόλαος Μουρατίδης είναι ΑμεΑ και συγγραφέας των: «Και η ζωή προχωρά…», «Ο Σχεδιαστής», που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ζενίθ. Συμμετείχε, επίσης, στο συλλογικό διήγημα «Το σπασμένο αυτό», τα έσοδα του οποίου διατέθηκαν σε σύλλογο ΑμεΑ. Ο Νικόλαος δηλώνει αγανάκτηση με το σχόλιο. «Θα ήθελα να μου δοθεί η ευκαιρία να συναντήσω αυτόν τον άνθρωπο από κοντά» εξομολογείται και προσθέτει: «Πιστεύω ότι θα κατάφερνα να τον κάνω να δει το λάθος του».

Ας γνωρίσουμε τον Κωνσταντίνο Σαμαρά, ο οποίος δίνει τη δική του απάντηση. Ο Κωνσταντίνος είναι ΑμεΑ και επίσης: φιλόλογος, συγγραφέας του βιβλίου «ΣΕΚΡΟΥ», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο, ειδικός παιδαγωγός και δάσκαλος Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας. Παραδέχεται ότι: «Νιώθω λύπη και οίκτο για την άγνοια του ανθρώπου πάνω στα θέματα της αναπηρίας. Τόσο που δε γνωρίζει πως ένας άνθρωπος, που έχει μία ή παραπάνω αναπηρίες, μπορεί να κάνει ό,τι γουστάρει εκτός από αυτό που του εμποδίζει η βλάβη του». Και προσθέτει: «Ο τύπος θα πρέπει να μάθει ότι το Tik Tok όπως και τα υπόλοιπα social media είναι ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΑ για όλους κι όλοι έχουμε δικαίωμα να τα χρησιμοποιούμε. Κανένας δε μπορεί να μου πει τι μπορώ και τι δεν μπορώ να κάνω».

O Μιχάλης Ντρουμπογιάννης είναι ΑμεΑ. Έχει το δικό του κανάλι στο Youtube, όπου αναρτά βιβλιοκριτικές και έχει ενεργό δράση στο Tik Tok και το Instagram. Απευθύνεται στον χρήστη με ένα σύντομο βίντεο, ρωτώντας τον ευθέως: «Ένιωσες ωραία με τον εαυτό σου, τώρα που νομίζεις ότι με πρόσβαλες;» Και συνεχίζει: «Αν θεωρείται μειονέκτημα, ένας άνθρωπος με αναπηρία να έχει προφίλ στο Tik Tok, τότε τι να πω… Ντροπή και αίσχος». Όπως παραδέχεται: «Προβληματίστηκα γιατί ξέρω πως υπάρχουν παιδιά εκεί έξω που πληγώνονται με τέτοια σχόλια. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται…»

Μόλις μια ημέρα μετά, ένας άλλος χρήστης, σχολίασε το βίντεο του Μιχάλη. «Δε γίνεται να μη σχολιάσω κάτι το οποίο είναι αστείο». Όταν ο Μιχάλης τον παρότρυνε να μοιραστεί, τι είναι αυτό που του φαίνεται τόσο αστείο, όπως και στην πρώτη περίπτωση, η ερώτηση δεν έλαβε καμία απολύτως απάντηση.

Πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοιες αντιλήψεις στην κοινωνία μας, τη στιγμή που η πολιτεία έχει αναγνωρίσει τα δικαιώματα των αναπήρων από το 1975 (και τα έχει συμπεριλάβει στις αναθεωρήσεις του 1986 και 2001). Το σύστημα παιδείας απέτυχε οικτρά στο να μας (εκ)παιδεύσει πάνω σε θέματα πολιτικής ορθότητας. Έχουμε χρέος, λοιπόν, να είμαστε ΕΜΕΙΣ παιδαγωγοί του εαυτού μας. Έχουμε χρέος να αφουγκραζόμαστε τις ανάσες, τους ψιθύρους, τις κραυγές της κοινωνίας μας.

Τα ΑμεΑ είναι συνάνθρωποί μας και διεκδικούν, όπως όλοι, την ισότητα, την ατομικότητα και την ένταξη στο κοινωνικό σύνολο. Εμείς θα είμαστε εκεί να τους στηρίζουμε. Κάθε μέρα. Όλο και περισσότερο.

* Ο Νίκος Αγαθαγγελίδης γεννήθηκε το 1995 στη Βέροια. Αποφοίτησε από το Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με κατεύθυνση στον κλάδο της Φιλοσοφίας. Κατά την διάρκεια των σπουδών του, ολοκλήρωσε τις πρώτες λογοτεχνικές του απόπειρες. Εργάστηκε ως φιλόλογος στη συμπρωτεύουσα, αλλά η ανάγκη για μια ζωή κοντά στη φύση τον έκανε να επιστρέψει στη Βέροια, όπου κατοικεί και εργάζεται ως μελισσοκόμος μέχρι σήμερα.

Μελετητής της Φιλοσοφίας και της Ιστορίας, αλλά – πρωτίστως – της ανθρώπινης ψυχής, ο Νίκος Αγαθαγγελίδης αποτυπώνει μέσω της γραφής του την πραγματικότητα ως έχει, απογυμνωμένη από το απατηλό της φαίνεσθαι. Προσωπική του επιδίωξη και φιλοδοξία είναι να φέρει τους ανθρώπους κοντά στη λογοτεχνία, να τους κάνει συνοδοιπόρους σε τούτο το μαγικό ταξίδι. «Ένα ταξίδι που δεν τελειώνει ποτέ, είναι ένα ταξίδι που αξίζει να το μοιραστείς, άλλωστε».

Οι «Ημιζωές» περιλήφθηκε στην κατηγορία των best seller των εκδόσεων «Υδροπλάνο» λίγες μόλις μέρες μετά των κυκλοφορία του.