Η μνήμη έγινε χάρτης: Ένα ψηφιακό ταξίδι στον Πόντο - Παρουσιάστηκε στη Βεργίνα η διαδραστική πύλη για τον Ποντιακό Ελληνισμό

Δευτέρα, 16 Ιουνίου 2025 23:32
Γράφτηκε από τον/την Αντώνης Χατζηκυριακίδης

Στο επιβλητικό σκηνικό του νέου Μουσείου των Αιγών, στη γη των Μακεδόνων βασιλέων και των παγκόσμιων πολιτισμικών συμβόλων, παρουσιάστηκε ένα έργο που δεν κοιτά μόνο στο παρελθόν, αλλά διασχίζει το χρόνο για να συνδέσει τη μνήμη με το μέλλον. Το έργο «Ψηφιακό Ταξίδι στη Γη του Πόντου – Διαδραστική Πύλη για την Ιστορία, τον Πολιτισμό και τη Γεωγραφία του Ευξείνου Πόντου» (https://stravonmaps.com/ ) είναι πλέον γεγονός. Ένα εικονικό καράβι, με πλοηγό τον Στράβωνα και πλήρωμα τους απογόνους των Ποντίων, σαλπάρει για να ταξιδέψει κάθε χρήστη στους χαμένους αλλά όχι λησμονημένους τόπους του Πόντου.

Πρόκειται για μια καινοτόμα ιστοσελίδα, αποτέλεσμα του οράματος και της μεθοδικής εργασίας της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδας, σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος. Το έργο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο δράσεων ψηφιακού πολιτισμού του Υπουργείου Πολιτισμού και της Κοινωνίας της Πληροφορίας, και φιλοδοξεί να καλύψει ένα βαθύ κενό: αυτό της γνώσης για τον Ποντιακό Ελληνισμό, που η επίσημη παιδεία συχνά αφήνει στη σιωπή.

Η καρδιά του έργου: ο διαδραστικός χάρτης

Κυρίαρχο στοιχείο της ιστοσελίδας είναι ο διαδραστικός χάρτης, ένας ψηφιακός μνημοδότης που καταγράφει 1.171 οικισμούς του Πόντου όπου άνθισε το ελληνικό στοιχείο. Για κάθε χωριό και πόλη, ο επισκέπτης μπορεί να αναζητήσει πλήθος πληροφοριών: πληθυσμιακά δεδομένα, γεωγραφικά χαρακτηριστικά, ναούς και μοναστήρια, σχολεία, τοπικές προσωπικότητες, αλλά και άυλα στοιχεία πολιτισμού, όπως ήθη, έθιμα και γλωσσικές ιδιαιτερότητες.

Η φιλοσοφία πίσω από το έργο

«Δεν είναι μια επικοινωνιακού τύπου δράση. Είναι φιλοσοφία ζωής της Ομοσπονδίας», τόνισε με έμφαση ο πρόεδρος της ΠΟΕ Γιώργος Βαρυθυμιάδης, στη συγκινητική του τοποθέτηση. Όπως υπογράμμισε, στόχος είναι η ανάδειξη της ιστορίας και της ταυτότητας των Ποντίων, όχι μόνο ως τεκμήριο του παρελθόντος, αλλά ως ζώσα παρακαταθήκη για τις νέες γενιές. Ο Στράβωνας, μορφή εμβληματική της αρχαίας γεωγραφίας, δίνει το όνομά του στον χάρτη και καθοδηγεί τον επισκέπτη στο ταξίδι της ψηφιακής περιήγησης.

Ο αντιπρόεδρος της ΠΟΕ, Αλέξανδρος Εφραιμίδης, στάθηκε στην ωρίμανση των συνθηκών για την υλοποίηση μιας ιδέας που κυοφορούνταν καιρό. «Η ιστοσελίδα προσφέρει μια ζωντανή αναπαράσταση του Πόντου όπως ήταν πριν από 100 χρόνια», ανέφερε, με τη φωνή του να ραγίζει στη σκέψη αυτής της ψηφιακής κιβωτού μνήμης.

Οι χαιρετισμοί και οι συνεργασίες

Η εκδήλωση ξεκίνησε με την ευγενική συντονίστρια Αθηνά Σωτηριάδου και τους χαιρετισμούς επισήμων. Ο δήμαρχος Βέροιας, Κώστας Βοργιαζίδης, υπογράμμισε τη σημασία της Βεργίνας, «μιας γης που άνοιξε την αγκαλιά της στον Ποντιακό Ελληνισμό», ενώ χαρακτήρισε την ιστοσελίδα ως «Πύλη στη σύγχρονη εποχή, για να γνωρίσουμε τον πολιτισμό του Πόντου».

Η αρχαιολόγος της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ημαθίας, Εύα Κοντογουλίδου, μίλησε για «ψηφιακή κιβωτό μνήμης», με την οποία αναδεικνύεται το πολιτιστικό απόθεμα των Ελλήνων του Πόντου, εμπλουτισμένο με χρήσιμες πληροφορίες για τον τρόπο ζωής, τις παραδόσεις και τη γεωγραφική διασπορά.

Η συμβολή του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος, και ειδικά της Σχολής Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών και Οικονομικών Σπουδών με επικεφαλής τον κοσμήτορα Μανόλη Μανολεδάκη, αναγνωρίστηκε με θερμά λόγια από όλους τους ομιλητές. Η Δρ Ελένη Μεντεσίδου παρουσίασε επιστημονικά την παιδευτική και πολιτιστική διάσταση του εγχειρήματος.

Ο Δημήτρης Σκουλουφιανάκης, συνεργάτης της εταιρείας WebFlow που σχεδίασε την ιστοσελίδα, ξενάγησε το κοινό στις βασικές λειτουργίες του διαδικτυακού τόπου, αποκαλύπτοντας τις τεχνολογικές πτυχές πίσω από την εμπειρία του χρήστη.

Εκ μέρους της νεολαίας, ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Νεολαίας της ΠΟΕ, Γιώργος Χατζηκυριακίδης, απηύθυνε σύντομο, αλλά ουσιαστικό χαιρετισμό, γεμάτο πάθος για τη διατήρηση της συλλογικής μνήμης.

Φινάλε με σεβασμό και ρίζες

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με έναν δυνατό παλμό: τη Σέρρα. Χορευτές από τους Συλλόγους Πατρίδας «Ευστάθιος Χωραφάς» και της Ένωσης Ποντίων Αλεξάνδρειας (υπό την καθοδήγηση του χοροδιδάσκαλου Βαγγέλη Λάχανη.) ξεσήκωσαν το κοινό, όχι μόνο με την ένταση του ρυθμού, αλλά με την ψυχή που ενσωματώνει κάθε βήμα της ποντιακής λεβεντιάς.Στο καλλιτεχνικό μέρος συμμετείχαν, οι Κώστας Καραπαναγιωτίδης, τραγούδι, Αντώνης Καλατής, λύρα, Στέφανος Σισμανίδης, λύρα, Ηλίας Αποστολίδης, νταούλι.

Ακολούθησε δεξίωση με παραδοσιακά ποντιακά εδέσματα, που έδεσαν γευστικά το ταξίδι της καρδιάς με εκείνο της μνήμης.

Ένας πολιτισμός στην οθόνη, μια ιστορία στην καρδιά

Το «Ψηφιακό Ταξίδι στη Γη του Πόντου» εκτός από εργαλείο πληροφορίας, είναι μια πρόσκληση για επαφή, γνώση και αναγνώριση. Ένας καθρέφτης της ιστορίας, για να μη λησμονήσουμε ποτέ τι σημαίνει να είσαι Πόντιος — και κατ’ επέκταση, Έλληνας.

Στην εποχή των άυλων τόπων και της διασποράς, αυτή η ψηφιακή γη υπόσχεται κάτι σπάνιο: τη δυνατότητα να ριζώσουμε, έστω και νοερά, εκεί όπου κάποτε χτύπησε δυνατά η καρδιά του Ελληνισμού.

View this gallery on Flickr

View the embedded image gallery online at:
https://www.pliroforiodotis.gr/index.php/news/culture-menu/difer-menu/107363-i-mnimi-egine-xartis-ena-psifiako-taksidi-ston-ponto-parousiastike-sti-vergina-i-diadrastiki-pyli-gia-ton-pontiako-ellinismo#sigProId3300665940