Εκδήλωση αφιερωμένη στην Αποκριά της Βέροιας και της Νάουσας πραγματοποιήθηκε στην Στέγη (φωτογραφίες, βίντεο)

Πέμπτη, 23 Φεβρουαρίου 2023 23:03
Γράφτηκε από τον/την Μαρία Τριγώνη

Εκδήλωση λόγου και μουσικής, αφιερωμένη στην Αποκριά στη Βέροια και τη Νάουσα, πραγματοποίησε η Εταιρεία Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας (Ε.Μ.Ι.Π.Η.).

Το απόγευμα της Πέμπτης, συμπολίτες μας από Βέροια και Νάουσα, γέμισαν το Φουαγιέ της Αντωνιάδειου Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών για να παρακολουθήσουν μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση, πως γιορτάζονταν η αποκριά στις δύο πόλεις.

Ήταν η πρώτη εκδήλωση με το νέο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΜΙΠΗ, έτσι χαιρετισμό απεύθυνε ο νέος πρόεδρος Νίκος Βουδούρης.

Ξεκινώντας τον λόγο πήρε ο δρ. Εμμανουήλ Ξυνάδας, επικ. Καθηγητής της Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Όψεις και Πτυχές της Αποκριάς στη Βέροια του 20ου αιώνα».

Ο κ. Ξυνάδας αναφέρθηκε σε στοιχεία παλαιότερης έρευνάς του που διατίθεται και σε σχετική έκδοση της Ε.Μ.Ι.Π.Η. για το θέμα αυτό. Επικεντρώθηκε στην μουσική και το τραγούδι την περίοδο της αποκριάς στην Βέροια. «Η μουσική παράδοση της πόλης μεταδόθηκε στόμα με στόμα. Υπήρχαν τα δημοτικά τραγούδια, ένα σύνθετο λαϊκό δημιούργημα στο οποίο συνδυάζονται αρμονικά ο ποιητικός λόγος και η προσαρμοσμένη στο ρυθμό όρχηση όταν είναι χορευτικό. Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στα διηγηματικά και στα κυρίως δημοτικά τραγούδια, που χωρίζονται σε υποκατηγορίες. Στην κατηγορία των εθιμικών τραγουδιών ανήκουν και τα αποκριάτικα τραγούδια, που έχουν σατιρικό χαρακτήρα και τραγουδιούνται τις ημέρες της αποκριάς…». Βασιζόμενος στις μαρτυρίες των λαογράφων της πόλης αναφέρθηκε στα έθιμα της περιόδου της Αποκριάς, στα χαρακτηριστικά της μουσικής παράδοσης που συνυπάρχει με τα τραγούδια, και αναλυτικά ποιοι τα τραγουδούσαν (άνδρες ή γυναίκες), ποιες ήταν οι συνήθειες των κατοίκων, ποιος ήταν ο τρόπος μεταμφίεσης, ποιο ήταν το επίκεντρο του καρναβαλιού, ποια είδη μουσικών οργάνων χρησιμοποιούνταν, ποια τραγούδια ακούγονταν (ακολουθούσαν το ρεύμα της εποχής, οπότε εκτός από τα τοπικά ακούγονταν και ευρωπαϊκά), στις επιδράσεις της Δύσης στην Αποκριά, στην θεματολογία των τραγουδιών (επηρεασμένα από τον κοινωνικό βίο της πόλης, των πολιτικών προσώπων κτλ), στην χρήση σκωπτικών και σατιρικών τραγουδιών που ήταν προκλητικά έως χυδαίου χιούμορ, στην γλώσσα και την δομή των τραγουδιών (με την χρήση του ντόπιου γλωσσικού ιδιώματος), στους χορούς και από ποιους χορεύονταν κ.α. Παράλληλα ανέφερε τίτλους τραγουδιών που κατέγραψαν οι λαογράφοι κι αναφέρονταν στις γειτονιές της πόλης.

Έπειτα τον λόγο πήρε ο Δημήτριος Μπάιτσης, Ιστορικός Ερευνητής – Συγγραφέας και ένας εκ των παλαιοτέρων «Γενίτσαρων» της Νάουσας, ο οποίος μίλησε για το μοναδικό δρώμενο της περιοχής «Γενίτσαροι και Μπούλες».

Ο κ. Μπάιτσης έκανε μία ιστορική αναδρομή στην πόλη των νερών, του κρασιού, των φρούτων, των βιομηχανιών, των εθίμων, στην Νάουσα κι έπειτα στον κορμό του αποκριάτικου εθίμου, το έθιμο Γενίτσαροι και Μπούλες και πως εξελίχθηκε αυτό με το πέρασμα των χρόνων. Στάθηκε σε 2-3 μαρτυρίες για το έθιμο για το πού κρατά τις ρίζες του.

Στην διεξαγωγή του δρώμενου παρατηρούνται τα εξής:

Το τελετουργικό είναι αυστηρά τυπικό και περιορισμένο σε απαραβίαστα πλαίσια

Έχουμε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο που τελείτε, την Αποκριά

Ένα καθιερωμένο δρομολόγιο που τελείται μέσα στα όρια της παλιάς πόλης

Συγκεκριμένη στολή, τα τελευταία 125 χρόνια

Διεξάγεται από άρρενες άγαμους νέους

Εγγίζει τις λαϊκές τάξεις, η άρχουσα τάξη δεν μετέχει στα μπουλούκια, κάνει όμως τα παιδιά της Γενίτσαρους σε μικρή ηλικία

Τον αριθμό των μπουλουκιών

Ο πρόσωπος βγαίνει στα Αλώνια, ενώ παλαιότερα στα Καμένα

Τους χορούς και τα τραγούδια

«Η στολή του Γενίτσαρου πέρα από τα βασικά εξαρτήματα επιβάλλεται και ενθουσιάζει με τον πρόσωπο, τα ασημικά και την πάλα.

Η σημασία του εθίμου στη σύγχρονη Ελληνική κοινωνία είναι σπουδαιότατη καθώς προβάλει την τοπική ανόθευτη κατά τη διάρκεια των χρόνων παράδοση τους μύθους τους θρύλους τα τραγούδια και τους ηρωικούς αγώνες της Νάουσας. Αποτελεί την πολιτιστική ταυτότητα της πόλης και προσελκύει πλήθος επισκεπτών κατά την περίοδο της Αποκριάς ενισχύοντας σημαντικά και την τοπική οικονομία της πόλης», πρόσθεσε.

Παράλληλα προβλήθηκε φωτογραφικό υλικό από το δρώμενο της Νάουσας.

Ακολούθησε το τελετουργικό του ντυσίματος του Γενίτσαρου, δίνοντας μια ξεχωριστή ευκαιρία σε όλους να βιώσουν το δρώμενο από κοντά. Ο Χρήστος Λένος χορευτής ‘έγινε’ Γενίτσαρος με την βοήθεια του Αντιπροέδρου της Ευξείνου Λέσχης Νάουσας.

Οι παρευρισκόμενοι απόλαυσαν τοπικό κρασί και παραδοσιακούς ήχους και σκοπούς από τον Βαγγέλη Ψαθά (ζουρνά) και τον Σταύρο Παζαράντζη (νταούλι).

Στην εκδήλωση παρέστησαν οι:

Αρχιμ. Παύλος Σταματάς, ως εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα

Χρήστος Παπαστεργίου, επικεφαλής Περιφερειακής Παράταξης Κ. Μακεδονίας "Πράξεις για τη Μακεδονία"

Φρόσω Καρασαρλίδου, πρ. βουλευτής και εκ νέου υποψήφια βουλευτής Ημαθίας

Έλσα Χριστοδουλίδου, εκπρόσωπος του βουλευτή Λάζαρου Τσαβδαρίδης

Νίκη Καρατζιούλα, εκπρόσωπος αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας - Πρόεδρος Κοι.Σ.Π.Ε. Δεσμός

Οι αντιδήμαρχοι Βέροιας Γεωργία Μπατσαρά, Λάζαρος Ασλανίδης, Αλέξανδρος Τσαχουρίδης

Ο πρόεδρος της ΚΕΠΑ Δ. Βέροιας Κώστας Ρίζος

Ο πρόεδρος του ΔΗΠΕΘΕ Βέροιας Δημήτρης Πυρινός

Ο δημοτικός σύμβουλος Βέροιας Γιώργος Γουλτίδης.

Ο πρώην πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου και υποψήφιος βουλευτής Πέτρος Τσαπαρόπουλος

View this gallery on Flickr

View the embedded image gallery online at:
https://www.pliroforiodotis.gr/index.php/news/culture-menu/difer-menu/85537-ekdilosi-afieromeni-stin-apokria-tis-veroias-kai-tis-naousas-pragmatopoiithike-stin-stegi-fotografies-vinteo#sigProId529e3c5836